| ชื่อวิทยาศาสตร์ | Murraya paniculata (L.) Jack |
| ชื่อสามัญ | Orange Jasmine, China Box, Andaman Satinwood, Cosmetic Bark Tree |
| วงศ์ | RUTACEAE |
| ชื่ออื่น | แก้วขาว, แก้วลาย, แก้วขี้ไก่, แก้วพริก, ตะไหลแก้ว |
| ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
|
ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ไม่ผลัดใบ สูง 5-10 ม. ลำต้น คดงอและบิด สีขาวปนเทา เปลือกแตกเป็นร่องตามยาวและมักบิดเวียน ใบ ใบเรียงเวียนสลับ ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียวปลายคี่ มีใบย่อย 3-9 ใบ ใบรูปไข่หรือรูปรีหรือรูปข้าวหลามตัดเบี้ยว ยาว 1-2 ซม. กว้าง 2-5 ซม. โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ที่ใบมีต่อมน้ำมัน ดอก ดอกช่อ ออกเ็ป็นช่อสั้นๆ ตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ช่อละ 2-3 ดอก ก้านดอกยาว 0.5-1.0 ซม. กลีบเลี้ยงสีเขียวขนาดเล็ก มี 5 แฉก ติดอยู่ทนจนถึงเป็นผล กลีบดอกสีขาว 5 กลีบ กว้าง 0.5 ซม. ยาว 10-15 ซม. รูปรีหรือขอบขนาน ปลายกลีบมนหรือเรียวแหลม บานเวลากลางคืน กลิ่นหอม เกสรเพศผู้มี 10 อัน สั้น 5 อัน ยาว 5 อัน เรียงสลับกันเป็นวง ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 2-3 ซม. ขณะที่บานเต็มที่กลีบดอกม้วนออกและร่วงง่าย ผล ผลรูปรี ยาวประมาณ 1 ซม. เมื่อแก่เปลือกมีสีส้มปนแดง ภายในมีเมล็ด 1-2 เมล็ด |
| สรรพคุณ | 1.รากสด มีรสเผ็ดสุขุม ต้มกับน้ำกินแก้แผลฟกช้ำ ใช้เป็นยาพอกตรงที่เป็นแผล รากแห้งหั่นเป็นฝอยตุ๋นกับหางหมูเจือสุรากินแก้ปวดเมื่อยเอว
2.รากแห้งและต้นแห้ง หั่นต้มเคี่ยวเเล้วกรองน้ำมาใช้ช่วยเร่งการคลอดบุตร โดยใช้ผ้าพันแผลจุ่มน้ำยาสอดเข้าไปที่ปากมดลูก เป็นยาขับประจำเดือน 3.ก้านและใบสด มีรสเผ็ดร้อนขม บดแช่แอลกอฮอล์ 24 ชั่วโมง ใช้ทาหรือเป็นยาฉีดเพื่อระงับปวด ต้มอมป้วนปากแก้ปวดฟัน ก้านใช้ทำความสะอาดฟัน 4.กิ่งและใบ ใช้รักษาโรคเอดส์ |
| แหล่งอ้างอิง | https://il.mahidol.ac.th
www.samunpri.com |